در ادامه مقاله ی قبل انواع خزه ، خزه ها تا اینجا براساس طبقه بندی علمی ، دسته بندی شدند .
طبقه بندی علمی خزه ها :
رده Bryopsida بزرگترین و متنوع ترین رده از خزه ها است که شامل حدود 12000 گونه در 700 جنس می باشد. این رده حدود 95% از کل گونه های خزه را شامل می شود و در اکثر نقاط جهان، از جمله مناطق خشک و بیابانی، یافت می شوند.
ویژگی های رده Bryopsida:
- برگ: خزه های رده Bryopsida دارای برگ های کوچک و ساده هستند که به ساقه متصل می شوند.
- ساقه: ساقه خزه های این رده به طور معمول ساده و بدون انشعاب است و وظیفه انتقال آب و مواد مغذی را به برگ ها بر عهده دارد.
- ریشه: خزه های رده Bryopsida ریشه های حقیقی ندارند، اما دارای ساختارهایی به نام ریزوئید هستند که به آنها در جذب آب و مواد مغذی از خاک کمک می کنند.
- تولید مثل: خزه های رده Bryopsida به وسیله هاگ تولید مثل می کنند. هاگ ها سلول های تک سلولی هستند که می توانند در شرایط مناسب جوانه زده و به گیاه جدید تبدیل شوند.
نمونه هایی از خزه های رده Bryopsida:
- خزه معمولی (Polytrichum commune): این خزه در جنگل ها و مناطق سایه دار رشد می کند.
- خزه اسفاگنوم (Sphagnum moss): این خزه در باتلاق ها و مناطق مرطوب رشد می کند.
- خزه تورب (Bryum argenteum): این خزه در خاک های خشک و صخره ای رشد می کند.
رده Andreaeopsida:
این رده شامل خزه های صخره ای است.رده Andreaeopsida یکی از سه رده اصلی خزه ها است که شامل حدود 150 گونه در 10 جنس می باشد. این رده در مناطق مرطوب و سایه دار رشد می کند و به عنوان اولین گیاهان پیشگام در خاک های فقیر و بایر نقش مهمی در اکوسیستم ها دارد.
ویژگی های رده Andreaeopsida:
- ساختار: خزه های رده Andreaeopsida ساختاری ساده دارند و فاقد ساقه و برگ هستند. آنها به صورت شاخه های منشعب رشد می کنند و هر شاخه دارای برگ های کوچک و ساده ای است.
- ریشه: خزه های رده Andreaeopsida ریشه های حقیقی ندارند، اما دارای ساختارهایی به نام ریزوئید هستند که به آنها در جذب آب و مواد مغذی از خاک کمک می کنند.
- تولید مثل: خزه های رده Andreaeopsida به وسیله هاگ تولید مثل می کنند. هاگ ها سلول های تک سلولی هستند که می توانند در شرایط مناسب جوانه زده و به گیاه جدید تبدیل شوند.
مراحل چرخه زندگی خزه های رده Andreaeopsida:
- گامتوفیت: این مرحله غالب چرخه زندگی خزه ها است. گامتوفیت ها دارای اندام های جنسی نر و ماده هستند که به ترتیب آنتریدیوم و آرکگن نامیده می شوند.
- تولید مثل جنسی: در این مرحله، گامت های نر و ماده با هم ترکیب شده و زیگوت را تشکیل می دهند.
- اسپروفیت: زیگوت به اسپروفیت تبدیل می شود که کپسولی به نام کپسول هاگ را در خود جای داده است.
- پراکنده شدن هاگ: هاگ ها از کپسول هاگ آزاد شده و توسط باد به مکان های دیگر منتقل می شوند.
- جوانه زنی هاگ: هاگ در شرایط مناسب جوانه زده و به پروتونما تبدیل می شود.
- گامتوفیت جدید: پروتونما به گامتوفیت جدید تبدیل می شود و چرخه زندگی دوباره آغاز می شود.
اهمیت رده Andreaeopsida:
- خزه های رده Andreaeopsida نقش مهمی در اکوسیستم ها ایفا می کنند.
- آنها به حفظ رطوبت خاک، جلوگیری از فرسایش و ایجاد زیستگاه برای سایر جانداران کمک می کنند.
- خزه های رده Andreaeopsida در تصفیه آب و هوا و کاهش آلودگی نیز نقش دارند.
طبقه بندی رده Andreaeopsida:
- آندرهآیده (Andreaeidae): این زیررده شامل خزه هایی است که دارای 30 کروموزوم در هر سلول هستند.
- آندرهآیپسیسیده (Andreaeopsidaceae): این زیررده شامل خزه هایی است که دارای 60 کروموزوم در هر سلول هستند.
نمونه هایی از خزه های رده Andreaeopsida:
- خزه شاخی (Anthoceros punctatus): این خزه در مناطق مرطوب و سایه دار رشد می کند.
- خزه لوبدار (Andreaea rupestris): این خزه در مناطق کوهستانی رشد می کند.
- خزه خاردار (Andreaea rothii): این خزه در مناطق خشک و صخره ای رشد می کند.
رده Anthocerotopsida:
این رده شامل خزه های شاخی است.رده Anthocerotopsida یکی از سه رده اصلی خزه ها است که شامل حدود 200 گونه در 10 جنس می باشد. این رده در مناطق مرطوب و سایه دار رشد می کند و به عنوان اولین گیاهان پیشگام در خاک های فقیر و بایر نقش مهمی در اکوسیستم ها دارد.
ویژگی های رده Anthocerotopsida:
- ساختار: خزه های رده Anthocerotopsida ساختاری ساده دارند و فاقد ساقه و برگ هستند. آنها به صورت شاخه های منشعب رشد می کنند و هر شاخه دارای ساختاری به نام تالوس است که وظایف فتوسنتز، جذب آب و مواد مغذی و تولید مثل را انجام می دهد.
- ریشه: خزه های رده Anthocerotopsida ریشه های حقیقی ندارند، اما دارای ساختارهایی به نام ریزوئید هستند که به آنها در جذب آب و مواد مغذی از خاک کمک می کنند.
- تولید مثل: خزه های رده Anthocerotopsida به وسیله هاگ تولید مثل می کنند. هاگ ها سلول های تک سلولی هستند که می توانند در شرایط مناسب جوانه زده و به گیاه جدید تبدیل شوند.
اهمیت رده Anthocerotopsida:
- خزه های رده Anthocerotopsida نقش مهمی در اکوسیستم ها ایفا می کنند.
- آنها به حفظ رطوبت خاک، جلوگیری از فرسایش و ایجاد زیستگاه برای سایر جانداران کمک می کنند.
- خزه های رده Anthocerotopsida در تصفیه آب و هوا و کاهش آلودگی نیز نقش دارند.
طبقه بندی رده Anthocerotopsida:
- آنتوکروسیده (Anthocerotaceae): این زیررده شامل خزه هایی است که دارای 30 کروموزوم در هر سلول هستند.
- آنتوکروسوپسیسیده (Anthocerotopsiceae): این زیررده شامل خزه هایی است که دارای 60 کروموزوم در هر سلول هستند.
- آنتوکروسوپسیسیده (Anthocerotopsiceae): این زیررده شامل خزه هایی است که دارای 90 کروموزوم در هر سلول هستند.
نمونه هایی از خزه های رده Anthocerotopsida:
- خزه شاخی (Anthoceros punctatus): این خزه در مناطق مرطوب و سایه دار رشد می کند.
- خزه لوبدار (Andreaea rupestris): این خزه در مناطق کوهستانی رشد می کند.
- خزه خاردار (Andreaea rothii): این خزه در مناطق خشک و صخره ای رشد می کند.
رده Sphagnopsida:
این رده شامل خزه های اسفاگنوم است. این رده شامل حدود 380 گونه از خزه ها در 1 جنس به نام Sphagnum است. این رده در باتلاق ها، تالاب ها و سایر مناطق مرطوب یافت می شود و به عنوان یکی از مهمترین گیاهان در این اکوسیستم ها شناخته می شود.
ویژگی های رده Sphagnopsida:
- ساختار: خزه های رده Sphagnopsida به طور متراکم و انبوه رشد می کنند و توده های اسفنجی مانندی را تشکیل می دهند. ساقه های آنها به طور نامحدود رشد می کنند و دارای برگ های کوچک و ساده ای هستند.
- سلول های هادی: خزه های رده Sphagnopsida دارای سلول های هادی آب به نام هیالین هستند. این سلول ها فاقد سیتوپلاسم و هسته هستند و به انتقال آب و مواد مغذی در گیاه کمک می کنند.
- ریزوئید: خزه های رده Sphagnopsida دارای ریزوئیدهای متعددی هستند که به آنها در جذب آب و مواد مغذی از خاک کمک می کنند.
- تولید مثل: خزه های رده Sphagnopsida به وسیله هاگ تولید مثل می کنند. هاگ ها سلول های تک سلولی هستند که می توانند در شرایط مناسب جوانه زده و به گیاه جدید تبدیل شوند.
اهمیت رده Sphagnopsida:
- خزه های رده Sphagnopsida نقش مهمی در اکوسیستم های باتلاقی و تالابی دارند.
- آنها به حفظ رطوبت خاک، جلوگیری از فرسایش و ایجاد زیستگاه برای سایر جانداران کمک می کنند.
- خزه های رده Sphagnopsida به عنوان تصفیه کننده طبیعی آب عمل می کنند و به جذب آلاینده ها و فلزات سنگین از آب کمک می کنند.
- خزه های رده Sphagnopsida در مصارف مختلفی مانند باغبانی، کشاورزی و پزشکی کاربرد دارند.
کاربردهای رده Sphagnopsida:
- باغبانی: خزه های رده Sphagnopsida به عنوان بستر کشت برای گیاهان و به عنوان زهکشی در خاک استفاده می شوند.
- کشاورزی: خزه های رده Sphagnopsida به عنوان منبع مواد آلی و برای حفظ رطوبت خاک استفاده می شوند.
- پزشکی: خزه های رده Sphagnopsida برای پانسمان زخم ها و به عنوان منبع آنتی بیوتیک استفاده می شوند.
انواع خزه بر اساس محل زندگی:
خزه ها گیاهان غیر آوندی هستند که در مکان های مرطوب و سایه دار به وفور یافت می شوند. آنها به دلیل تنوع و نقش مهمی که در اکوسیستم ها دارند، مورد توجه بسیاری هستند.
تقسیم بندی خزه ها بر اساس محل زندگی:
خزه های خشکی:
- خزه های زمینی: این نوع خزه ها در خاک مرطوب جنگل ها، مراتع و باغ ها رشد می کنند.
- خزه های صخره ای: این نوع خزه ها در صخره ها، دیوارها و سایر سطوح سخت رشد می کنند.
- خزه های درختان: این نوع خزه ها روی تنه و شاخه درختان رشد می کنند.
- خزه های بیابانی: این نوع خزه ها در مناطق خشک و بیابانی با رطوبت کم رشد می کنند.
خزه های آبزی:
- خزه های آب شیرین: این نوع خزه ها در رودخانه ها، جویبارها، دریاچه ها و سایر آب های شیرین رشد می کنند.
- خزه های آب شور: این نوع خزه ها در اقیانوس ها و سایر آب های شور رشد می کنند.
ویژگی های هر گروه:
خزه های خشکی:
- به طور کلی به رطوبت بیشتری نسبت به خزه های آبزی نیاز دارند.
- در برابر خشکی و تابش مستقیم خورشید حساس هستند.
- نقش مهمی در جلوگیری از فرسایش خاک دارند.
- به عنوان منبع غذایی برای برخی از حیوانات مانند حشرات و پرندگان عمل می کنند.
خزه های آبزی:
- به طور کلی به رطوبت کمتری نسبت به خزه های خشکی نیاز دارند.
- به طور مستقیم از آب و مواد مغذی موجود در آن تغذیه می کنند.
- نقش مهمی در تصفیه آب و ایجاد پناهگاه برای آبزیان دارند.
- در برخی از فرهنگ ها به عنوان منبع غذایی و دارویی استفاده می شوند.
انواع خزه براساس رنگ:
خزه ها در رنگ های مختلفی از جمله سبز، زرد، قهوه ای، نارنجی، قرمز و بنفش یافت می شوند. رنگ خزه به عوامل مختلفی از جمله نوع خزه، محل زندگی، سن و شرایط محیطی بستگی دارد.
رنگدانه های خزه:
رنگ خزه ها توسط رنگدانه های مختلفی مانند کلروفیل، کاروتنوئیدها و آنتوسیانین ها تعیین می شود.
- کلروفیل: رنگدانه سبز رنگ است که در تمام خزه ها یافت می شود و برای فتوسنتز ضروری است.
- کاروتنوئیدها: رنگدانه های زرد، نارنجی و قرمز هستند که در برخی از خزه ها یافت می شوند.
- آنتوسیانین ها: رنگدانه های بنفش و قرمز هستند که در برخی از خزه ها یافت می شوند.
تاثیر عوامل مختلف بر رنگ خزه:
- نوع خزه: هر نوع خزه دارای رنگدانه های خاص خود است که رنگ آن را تعیین می کند.
- محل زندگی: خزه هایی که در مکان های سایه دار رشد می کنند به طور کلی سبزتر از خزه هایی هستند که در مکان های آفتابی رشد می کنند.
- سن: خزه های جوان به طور کلی سبزتر از خزه های مسن هستند.
- شرایط محیطی: شرایط محیطی مانند pH خاک، رطوبت و دما می تواند بر رنگ خزه ها تأثیر بگذارد.
چند نمونه از خزه ها بر اساس رنگ:
- سبز: خزه معمولی (Polytrichum commune)، خزه پرده ای (Eurhynchium pulchellum)، خزه ستاره ای (Tortula ruralis)
- زرد: خزه طلایی (Bryum argenteum)، خزه فانوسی (Physcomitrium pyriforme)
- قهوه ای: خزه تورب (Sphagnum moss)، خزه خاکستری (Hypnum cupressiforme)
- نارنجی: خزه آتشین (Ceratodon purpureus)
- قرمز: خزه خون (Bryum erythrocarpum)
- بنفش: خزه بنفش (Schistidium apocarpum)
اهمیت رنگ خزه:
رنگ خزه می تواند در شناسایی نوع خزه و همچنین در تعیین شرایط محیطی که در آن رشد می کند، مفید باشد.
- خزه های سبز: این نوع خزه ها رایج ترین نوع خزه ها هستند و به رنگ سبز روشن تا سبز تیره هستند.
- خزه های قهوه ای: این نوع خزه ها به رنگ قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره هستند و به طور معمول در مناطق خشک تر یافت می شوند.
- خزه های زرد: این نوع خزه ها به رنگ زرد روشن تا زرد تیره هستند و به طور معمول در مناطق باتلاقی یافت می شوند.
- خزه های نارنجی: این نوع خزه ها به رنگ نارنجی روشن تا نارنجی تیره هستند و به طور معمول در مناطق گرمسیری یافت می شوند.
انواع خزه ها بر اساس اندازه:
خزه ها در اندازه های مختلفی از چند میلی متر تا چند سانتی متر یافت می شوند. اندازه خزه به عوامل مختلفی از جمله نوع خزه، محل زندگی، سن و شرایط محیطی بستگی دارد.
تقسیم بندی خزه ها براساس اندازه:
- خزه های کوچک: این نوع خزه ها به طور کلی کمتر از 1 سانتی متر ارتفاع دارند.
- خزه های متوسط: این نوع خزه ها بین 1 تا 5 سانتی متر ارتفاع دارند.
- خزه های بزرگ: این نوع خزه ها بیش از 5 سانتی متر ارتفاع دارند.
تاثیر عوامل مختلف بر اندازه خزه:
- نوع خزه: هر نوع خزه دارای اندازه خاص خود است.
- محل زندگی: خزه هایی که در مکان های سایه دار و مرطوب رشد می کنند به طور کلی بزرگتر از خزه هایی هستند که در مکان های آفتابی و خشک رشد می کنند.
- سن: خزه های جوان به طور کلی کوچکتر از خزه های مسن هستند.
- شرایط محیطی: شرایط محیطی مانند pH خاک، رطوبت و دما می تواند بر اندازه خزه ها تأثیر بگذارد.
چند نمونه از خزه ها بر اساس اندازه:
- خزه های کوچک: خزه ریش بز (Usnea filipendula)، خزه فنجانی (Cladonia chlorophaea)، خزه نقره ای (Bryoria capillaris)
- خزه های متوسط: خزه معمولی (Polytrichum commune)، خزه پرده ای (Eurhynchium pulchellum)، خزه ستاره ای (Tortula ruralis)
- خزه های بزرگ: خزه تورب (Sphagnum moss)، خزه خاکستری (Hypnum cupressiforme)، خزه درخت (Climacium dendroides)
اهمیت اندازه خزه:
اندازه خزه می تواند در شناسایی نوع خزه و همچنین در تعیین شرایط محیطی که در آن رشد می کند، مفید باشد.
انواع خزه ها بر اساس ساختار
خزه ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
- خزه های کبدی (Marchantiophyta):
- خزه های کبدی دارای ساختار ساده تری نسبت به خزه های واقعی هستند.
- آنها فاقد ریشه، ساقه و برگ هستند و به جای آن دارای تالوس هستند.
- تالوس یک ساختار صاف و برگ مانند است که به طور مستقیم از خاک مواد مغذی و آب را جذب می کند.
- خزه های کبدی در مکان های مرطوب و سایه دار مانند جنگل ها و باتلاق ها یافت می شوند.
- خزه های واقعی (Bryophyta):
- خزه های واقعی دارای ساختار پیچیده تری نسبت به خزه های کبدی هستند.
- آنها دارای ریشه، ساقه و برگ هستند.
- ریشه ها به خزه کمک می کنند تا به خاک بچسبد و آب و مواد مغذی را جذب کند.
- ساقه به خزه کمک می کند تا به سمت نور خورشید رشد کند.
- برگ ها محل فتوسنتز هستند که فرآیندی است که خزه از طریق آن غذای خود را تولید می کند.
- خزه های واقعی در مکان های مختلفی از جمله جنگل ها، مراتع، باتلاق ها و حتی بیابان ها یافت می شوند.
تقسیم بندی خزه های واقعی:
خزه های شاخه ای (Bryopsida):
- این نوع خزه ها دارای ساقه های منشعب هستند.
- برگ ها به طور متراکم در ساقه ها قرار دارند.
- خزه های شاخه ای رایج ترین نوع خزه هستند.
خزه های برگ پهن (Anthocerotopsida):
- این نوع خزه ها دارای ساقه های منشعب نشده هستند.
- برگ ها به طور پراکنده در ساقه ها قرار دارند.
- خزه های برگ پهن کمتر از خزه های شاخه ای رایج هستند.
انواع نام خزه ها در بایوفیلیک دیزاین:
در بایوفیلیک دیزاین، خزه ها به دلیل تنوع، زیبایی و خواص مفیدشان، جایگاه ویژه ای دارند. نام های مختلفی برای خزه ها در این زمینه به کار می رود
خزه شیت (Sheet Moss)
نوعی خزه از خانواده “Hypnum” است که به دلیل ظاهری ساده، یکدست، بافتی متراکم و همیشه سبز شناخته میشود. این خزه به طور معمول کوتاه قد بوده .
مشخصات خزه شیت:
- نام علمی: Hypnum cupressiforme
- خانواده: Hypnaceae
- ارتفاع: 1 تا 3 سانتی متر
- رنگ: سبز روشن تا سبز تیره
- بافت: متراکم و اسفنجی
- محل رشد: سطوح مرطوب و سایه دار مانند جنگل ها، باغ ها و کنار رودخانه ها
خزه سایپرس (Hypnum cupressiforme)
خزه سایپرس که با نام علمی Hypnum cupressiforme شناخته میشود، نوعی خزه از خانواده Hypnaceae است که به دلیل ظاهری ساده، یکدست، بافتی متراکم و همیشه سبز شناخته میشود. این خزه به طور معمول کوتاه قد بوده .
مشخصات خزه سایپرس:
- نام علمی: Hypnum cupressiforme
- خانواده: Hypnaceae
- ارتفاع: 1 تا 3 سانتی متر
- رنگ: سبز روشن تا سبز تیره
- بافت: متراکم و اسفنجی
- محل رشد: سطوح مرطوب و سایه دار مانند جنگل ها، باغ ها و کنار رودخانه ها
خزه باربولا
خزه باربولا (Barbula) نوعی خزه از خانواده Pottiaceae است که به دلیل ظاهری متراکم و برگهای کوچک و ستاره ای شکل شناخته میشود. این خزه به طور معمول کوتاه قد بوده و به رنگ سبز روشن تا سبز تیره است.
مشخصات خزه باربولا:
- نام علمی: Barbula spp.
- خانواده: Pottiaceae
- ارتفاع: 0.5 تا 2 سانتی متر
- رنگ: سبز روشن تا سبز تیره
- بافت: متراکم
- شکل برگ: ستاره ای
- محل رشد: سطوح مرطوب و سایه دار مانند جنگل ها، باغ ها و کنار رودخانه ها
خزه بالماس
نام علمی: Grimmia pulvinata
خانواده: Grimmiaceae
ارتفاع: 1 تا 5 سانتی متر
رنگ: سبز تیره تا قهوه ای
بافت: متراکم و بالشتکی
شکل برگ: نوک تیز و خمیده
محل رشد: صخره ها، سنگ ها و دیوارها
خزه مود ماس (Racomitrium lanuginosum)
خزه مود ماس که با نام علمی Racomitrium lanuginosum شناخته میشود، نوعی خزه از خانواده Grimmiaceae است که به دلیل ظاهری متراکم، برگهای کوچک و نوک تیز و رنگ سبز روشن تا قهوه ای شناخته میشود. این خزه به طور معمول کوتاه قد بوده و به عنوان یک گونه پیشگام در مناطق صخره ای و کوهستانی رشد می کند.
مشخصات خزه مود ماس:
- نام علمی: Racomitrium lanuginosum
- خانواده: Grimmiaceae
- ارتفاع: 1 تا 5 سانتی متر
- رنگ: سبز روشن تا قهوه ای
- بافت: متراکم و بالشتکی
- شکل برگ: کوچک، نوک تیز و خمیده
- محل رشد: صخره ها، سنگ ها، دیوارها و مناطق کوهستانی
اهمیت خزه ها:
- خزه ها نقش مهمی در اکوسیستم ها دارند.
- آنها به عنوان منبع غذایی و پناهگاه برای بسیاری از حیوانات عمل می کنند.
- در جلوگیری از فرسایش خاک و تصفیه آب نقش دارند.
- در برخی از فرهنگ ها به عنوان منبع غذایی و دارویی استفاده می شوند.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی انواع خزه های موجود در طبیعت پرداخته شده و در ادامه خزه های تثبیت شده و خزه های که در بایوفیلیک دیزاین استفاده می شود معرفی میشود . خزه های مختلف در طبیعت وجود دارد که شناخت هر کدام از این خزه ها برای افراد ی که در زمینه ی ماس وال ارتیست کار می کنند مهم است .
ثبت ديدگاه